એક જણે સ્વામીને પૂછ્યું જે, “વચનામૃતમાં ક્યાંક આશરાનું બળ કહ્યું છે, ક્યાંક ધર્મનું, ક્યાંક વૈરાગ્યનું, ક્યાંક આત્મનિષ્ઠાનું ને ક્યાંક પાછી તે આત્મનિષ્ઠા ઉડાડી નાંખી છે. એવાં કંઈક ઠેકાણે અનંત સાધન કહ્યાં છે; તેમાં એકને વિષે સર્વે આવી જાય ને ઉત્તમ મોક્ષ થાય એવું એક કહો.” એટલે સ્વામી કહે જે, “ઉપાસના હોય ને ઉત્તમ નિર્વિકલ્પ નિશ્ચય હોય તો બધાં આવે.” વળી પૂછ્યું જે, “ઉપાસના છે એમ કેમ જણાય?” એટલે કહે, “ત્રિભુવનવિભવહેતવેપ્યકુંઠ એ શ્લોક પ્રમાણે તો વિષયની કોરનું હોય,” એવા ત્રણ શ્લોક બીજા બોલ્યા ને કહ્યું જે, “એ પ્રમાણે રહે એવા ગુણ હોય તેને ઉપાસના છે એમ જાણવું.”

One person asked Swami, “Throughout the Vachanamrut, in some places the strength of refuge in God is described, in some places that of dharma, in some places that of detachment, in some places that of ātmā-realization, and also in some places that of ātmā-realization has been excluded. In this way, many spiritual means have been described. Of these, please name one in which all these are included and by which ultimate moksha is attained.” So Swami said, “If one has upāsanā and the highest level of conviction¹ in the supreme form of God, then with these two all spiritual means will come automatically.” Then someone asked, “How does one know that one has upāsanā?” So Swami recited, “‘Tribhuvana-vibhava-hetavepya-kuntha’² – one’s attitude towards the sense pleasures should be as per this shlok.” Then he recited three similar shloks and said, “If one remains and lives like that and has such virtues, then one is known to have upāsanā.”

Ek jaṇe Swāmīne pūchhyu je, “Vachanāmṛutmā kyāk āsharānu baḷ kahyu chhe, kyāk dharmanu, kyāk vairāgyanu, kyāk ātmaniṣhṭhānu ne kyāk pāchhī te ātmaniṣhṭhā uḍāḍī nākhī chhe. Evā kaīk ṭhekāṇe anant sādhan kahyā chhe; temā ekne viṣhe sarve āvī jāy ne uttam mokṣha thāy evu ek kaho.” Eṭale Swāmī kahe je, “Upāsanā hoy ne uttam nirvikalp nishchay hoy to badhā āve.” Vaḷī pūchhyu je, “Upāsanā chhe em kem jaṇāy?” Eṭale kahe, “Tribhuvan-vibhav-hetavepyakunṭha e shlok pramāṇe to viṣhaynī kornu hoy,” evā traṇ shlok bījā bolyā ne kahyu je, “E pramāṇe rahe evā guṇ hoy tene upāsanā chhe em jāṇavu.”

પૃથ્વી ગંધને મૂકે પણ ભીષ્મનું બ્રહ્મચર્ય ન જાય, એમ અડગ ભગવાનને સમજે. વળી, મહારાજે કરોડ કરોડ સાધન કહ્યાં છે પણ તેમાં ત્રણ મુખ્ય છે; તેમાં એક ભગવાન, બીજું તેમના ભક્તને વિષે આત્મબુદ્ધિ ને ત્રીજી આજ્ઞા, એ ત્રણ જો બરાબર સમજે તો બધુંય થયું. ને આજ્ઞામાં ધર્મ પણ આવી ગયો ને આજ્ઞામાં સર્વે સાધન પણ આવી ગયાં. અને આપણે મહારાજની આજ્ઞા, ઉપાસના તથા એકાંતિક સંત સાથે હેત છે. માટે જે જે કરવાનું છે તે આપણે થઈ રહ્યું છે, હવે કાંઈ કરવું રહ્યું નથી.

ઇતિ શ્રીસહજાનંદ સ્વામીના શિષ્ય શ્રીગુણાતીતાનંદ સ્વામીની વાતોમાં સર્વદેશી સમજણનું મુખ્યપણું કહ્યું એ નામે છઠ્ઠું પ્રકરણ સમાપ્ત.

The earth may discard its smell (i.e. its basic characteristic) but the fragrance of Bhishma’s vow of brahmacharya will never go. In this way, like Bhishma’s unshakeable vow, unflinchingly understand the manifest form and greatness of God. Also, Maharaj has described tens of millions of endeavours, but of them three are main: one is God, second is profound attachment to his devotee, and third are his commands. If these three are properly understood, then everything is attained. And in obeying his commands, even dharma and all endeavors are included. We have affection for Maharaj’s commands, upāsanā, and love toward the God-realized Sadhu. So whatever needs to be done, we are doing and now we do not need to do anything else.

Pṛuthvī gandhne mūke paṇ Bhīṣhmanu brahmacharya na jāy, em aḍag Bhagwānne samaje. Vaḷī, Mahārāje karoḍ karoḍ sādhan kahyā chhe paṇ temā traṇ mukhya chhe; temā ek Bhagwān, bīju temanā bhaktane viṣhe ātmabuddhi ne trījī āgnā, e traṇ jo barābar samaje to badhuy thayu. Ne āgnāmā dharma paṇ āvī gayo ne āgnāmā sarve sādhan paṇ āvī gayā. Ane āpaṇe Mahārājnī āgnā, upāsanā tathā Ekāntik Sant sāthe het chhe. Māṭe je je karavānu chhe te āpaṇe thaī rahyu chhe, have kāī karavu rahyu nathī.

Iti Shrī Sahajānand Swāmīnā shiṣhya Shrī Guṇātītānand Swāmīnī vātomā Sarvadeshī Samajaṇnu mukhyapaṇu kahyu e nāme Chhaṭhṭhu Prakaraṇ samāpt.