॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥
ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં
॥ વચનામૃત ॥
Gadhada I-6: One with Wisdom and One without Wisdom
Nirupan
April 10, 1970. Dar es Salaam. In the afternoon, Yogiji Maharaj explained Gadhada I-6, “Since we have the company of Bhagwan and the Sant, we should become gungrāhak (perceivers of only virtues). Dattātreya found virtues in 24 gurus. He was a viveki (one with wisdom). Were there virtues in a prostitute and others? Yet he found one virtue in each one.
“Everyone has faults, but a viveki is one who grasps the good virtues and leaves the rest. One who only sees his own virtues is an aviveki (one without wisdom).
“What is greatness? Peace in one’s heart. One thousand people following you is not greatness. One who does not perceive anyone’s faults will experience tranquility in their heart. When one belong to a Sant, then the Sant will scold even without a fault of his own. Others will take the scolding in the wrong way… When the Motā-Purush scolds, understand that that is for our own betterment – one who perceives this way will progress.”
[Brahmaswarup Yogiji Maharaj: 6/133]
૧૦-૪-૧૯૭૦, દારેસલામ, બપોરે એક વાગ્યે વચનામૃત ગઢડા પ્રથમ ૬ નિરૂપતાં યોગીજી મહારાજ કહે, “ભગવાન ને સંતનો સંબંધ થયો તો ગુણગ્રાહક થવું. દત્તાત્રેયે ચોવીસ ગુરુનો ગુણ લીધો, તે વિવેકી. વૈશ્યા વગેરેમાં ક્યાં બધા ગુણ હતા? એક-એક ગુણ બધામાંથી લીધો.
“અવગુણ તો બધામાં હોય જ, પણ તેમાંથી સારો ગુણ લઈ લ્યે ને બીજું છોડી દે તે વિવેકી. પોતાનો ગુણ જો જો કરે તે અવિવેકી.
“મોટપ શું? હૈયામાં શાંતિ. હજારો માણસ માને તે મોટપ નહીં. કોઈનો હું અવગુણ લેતો નથી, એમ એના હૈયામાં ટાઢું રહે. સંતનો થયો હોય તેને સંત વાંક વગર લડે. બીજો અવળું લ્યે... મોટાપુરુષ ટોકતા હોય તો એમ સમજવું કે આપણને સુધારવા સારુ ટોકે છે, એમ ગુણ લ્યે તે વધે.”
[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૬/૧૩૩]
Nirupan
August 5, 1963. On the day of Raksha-bandhan in Mumbai, Yogiji Maharaj said, “When one perceives their own faults every day, such as ‘I woke up late,’ then others’ faults will not come into view. We will only perceive their virtues…
“When [Bhagwan or Sant] speaks harshly to one, [Maharaj] says to oppose them, correct? They may scold even without a mistake – one should believe that we may make that mistake in the future. Today, no one scolds anyone. We have ghee and bananas. (We have all the conveniences.) We should perceive virtues whether a senior or minor scolds us. If we argue back, we will regret it.
“Harsh words mean extremely harsh, causing one’s hair to burn (i.e. difficult to tolerate). Read Gadhada II-37. Maharaj himself says, ‘He [one who possesses gnān] accepts the words for his own benefit.’ One who does not become hurt by harsh words ranks first place. One who feels hurt ranks second place. We do not perceive anyone’s faults so we are at peace. Greatness is not from sitting on a cushioned seat.
“An unwise (aviveki) person, one who see faults are in Satsang; they do not run away. But they decline gradually. When the Motā-Purush reads the Vachanamrut and we believe, ‘I understand this’, that is egotism of one’s virtue. One should become courageous, become a servant of servants and forsake egotism of one’s virtues.”
[Brahmaswarup Yogiji Maharaj: 3/515]
૫/૮/૧૯૬૩, રક્ષાબંધન, મુંબઈ. યોગીજી મહારાજ કહે, “રોજ નિરંતર અવગુણ આવે કે મારામાં આ અવગુણ છે. મોડું ઉઠાઈ ગયું! એમ જુએ તો બીજાનું નજરમાં ન આવે. ગુણ જ બીજામાં દેખે...
“કઠણ વચન કહે તો સામા થાવું એમ આવ્યું ને? ભૂલ ન હોય તો પણ ટોકે, તો ભવિષ્યમાં ભૂલ થવાની છે તે કાઢવા ટોકે છે. મોટા સુધારવા ટોકે છે. આગળ વધારવા, ભૂલ ન પાડવા માટે ટોકે છે, એમ માનવું. અત્યારે તો કોઈ ટોકતું નથી. ઘી-કેળાં છે... નાનો-મોટો ટોકે તો ગુણ જ લેવો. સામું બોલે તો પશ્ચાત્તાપ થાય.
“કઠણ વચન એટલે આકરામાં આકરું. મોવાળા બાળી દે એવું. ગઢડા મધ્ય ૩૭ વાંચો. હિતકારી જ માને. આ આપણે બોલતા નથી, મહારાજ કહે છે. કઠણ વચન કહે તેમાં પણ અંદર દુઃખ ન લાગે, તે પહેલો નંબર. દુઃખ લાગે તે બીજો નંબર. આપણે કોઈનો અવગુણ નથી લેતા, તો શાંતિ. ગાદી-તકિયે બેઠે મોટપ નથી.
“અવિવેકી, અવગુણ લે તે સત્સંગમાં જ હોય, નાહી (નાસી) નથી જતો; પણ ઘટતો જાય છે. મોટા વચનામૃત વાંચતા હોય ત્યારે એમ સમજે કે ‘હું એ વચનામૃત સમજું છું,’ એ ગુણનું માન. શૂરવીર થઈ, દાસાનુદાસ થઈને ગુણનું માન છોડી દેવું.”
[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૩/૫૧૫]