॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥
ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં
॥ વચનામૃત ॥
Gadhada I-27: The Understanding by which God Eternally Resides within One
Nirupan
December 13, 1961. Yogiji Maharaj clearly explained a very important Vachanamrut – Gadhadā I-27 – during the morning discourse. He clarified the greatness of the manifest Satpurush and immersed everyone in the extraordinary bliss of his attainment.
Swamishri said, “If we have this understanding that - we live together with that Bhagwan whose will prevails – if this conviction is lodged in our jiva, then our mind will never separate from him. Even if he kicks us out, one would think, ‘How can the Satpurush be pleased with me?’ But no other thought would arise. The mind should be rebuked: ‘Wretched mind! You will have to experience the misery of 8.4 millions births.’
“[What is] the state of understanding? As firm as a knot of a silk thread that has a drop of oil applied to it (the knot cannot be undone). Where he goes, Bhagwan’s murti follows. A woman’s body appears attractive; but inside, it is all flesh. Sura Khachar was shown the form of the ear and he vomited. The buildings are all made of clay. ‘Gold is worse than rocks’ – when one acquires this type of gnān, Bhagwan resides in one’s heart totally.
“...To tolerate ego and insult is a great power. The Peshwa of Amdavad plotted to boil Maharaj in a vat of hot oil. Devanand Swami said, ‘I will drown Amdavad in the ocean.’ Maharaj said, ‘We have to tolerate.’ In six months, the Peshwa rule came to an end. No one can tolerate when they are powerful. The king of Hindustan would not tolerate. We are greater than him since we tolerate.
“This is not about making the blind see; but giving them (jivas) the power to see Bhagwan and the Sant through their eyes; he loses interest in looking at the bazaar or buildings – that is the power Maharaj mentions. This is not about making the lame walk, but about giving the able-bodied the power to walk to a mandir.
“Bhagwan resides in every indriya of the Sant. Greatness is tolerating berating words when one possesses worldly greatness. Greatness is not sitting on a high position. ‘Insignificant jivas’ means those that have no understanding…
“Even the wretched can be liberated. Therefore, ‘noble virtues of the Sant previously described’ – what virtues of a Sant (is Maharaj mentioning here)? That virtue is of tolerating. However, they (those who do not tolerate) do not acquire the noble virtues of the Sant. If we quarrel, do not observe discipline, then we do not leave an impression on anyone. We should tolerate everyone, then virtues will come. The milk of a lioness can only be held in a golden vessel. We have to become a vessel (become worthy) to acquire the virtues of the Great Sant.
“Look, he said ‘Jai Sachchidanand.’ Sachchidanand means Aksharbrahma.”
[Brahmaswarup Yogiji Maharaj: 3/256]
ખમવું તે જ મોટપ, તે જ ઐશ્વર્ય
તા. ૧૩-૧૨-’૬૧, સવારની કથામાં ઘણું જ અગત્યનું વચનામૃત ગ. પ્ર. ૨૭, સ્વામીશ્રીએ બહુ સરળતાથી અને સહજતાથી સમજાવ્યું. પ્રગટ સત્પુરુષનો મહિમા સ્પષ્ટ કર્યો. સૌને પ્રાપ્તિના અલૌકિક આનંદમાં ગરકાવ કરી દીધા.
સ્વામીશ્રી કહે, “આપણને મળ્યા જે ભગવાન તેને વિશે આ સમજણ દૃઢ કરી હોય કે જેનું કર્યું થાય છે તે ભેળા રહીએ છીએ. આ રીતે સચોટ નિષ્ઠા જીવમાં પેસે તો મન નોખું ન રહે. ધકાવીને કાઢે તોય, ‘મારા ઉપર સત્પુરુષ કેમ રાજી થાય?’ બીજો સંકલ્પ ન ઊઠે. મનને ધમકાવવું: ‘હરામખોર મન! ચોરાશી ભોગવવી પડશે.’
“સમજણની સ્થિતિ. હીરની ગાંઠમાં તેલનું ટીપું મૂકીએ એવું સજડ. જ્યાં જાય ત્યાં ભગવાનની મૂર્તિ. સ્ત્રી નરકનો ઢગલો. ઉપરથી સારું લાગે પણ નીચે માંસ છે. સુરાખાચરને કાનનું રૂપ બતાવ્યું, ઊલટી થઈ ગઈ. જગત ઊલટી થાય તેવું. મકાન ઠીકરાંનાં લાગે. ‘પથરાથી બેત (નરસું) સોનું.’ એવું જ્ઞાન થાય ત્યારે ભગવાન હૃદયમાં સર્વ પ્રકારે નિવાસ કરે છે.
“આ શુભ નિષ્ઠાથી અનંત જીવનો ઉદ્ધાર કરે. માન-અપમાન સહન કરે તે મોટી સામર્થી છે. આપણે તો સમર્થ નથી, પણ મુંબઈને ઊથલ-પાથલ કરે, દરિયામાં ડુબાડે.
“અમદાવાદમાં પેશ્વાએ મહારાજને તેલના કૂંડામાં બુડાવવાનો પેંતરો રચ્યો. દેવાનંદ કહે, ‘ડટ્ટન સો પટ્ટન. અમદાવાદ દરિયામાં ફેંકી દઉં, અમદાવાદ ખાલસા કરું.’ મહારાજ કહે, ‘ખમવું પડે.’ છ મહિનામાં રાજ્ય ગયું.
“સમર્થ થકા જરણા કોઈથી ન થાય. હિંદુસ્તાનનો બાદશાહ સહન ન કરે. આપણે તેથી મોટા, સહન કરીએ છીએ.
“આંધળાને દેખતા કરે તેમ નહિ, પણ તેની ચક્ષુ ઇન્દ્રિયમાં પ્રવેશ કરી ભગવાન ને સંતને જોવાની શક્તિ આપે. બજાર, મકાન ન જુએ. એ શક્તિ કહી છે. લૂલા-લંગડાને શક્તિ આપી બેઠા કરે તેમ નહિ, પણ આપણા હાલતાં-ચાલતાંમાં શક્તિ મૂકી મંદિરે આવતા કરે.
“સંતની સર્વ ઇન્દ્રિયોમાં ભગવાન સાક્ષાત્ રહ્યા છે.
“મોટાને નાના કહી અપમાન કરે, તે સહન કરવું તે મોટપ. પાટ ઉપર બેસવું તે મોટપ નહિ; ખમવું તે જ મોટપ. એ જ ઐશ્વર્ય ને પ્રતાપ. તુચ્છ જીવ એટલે સમજણ વગરના. કોઈ કહે, ‘બંડિયા! ખેતી કરો, મહેનત કરો, ખાઈ ખાઈને પડ્યા રહ્યા છો, તગડા થયા છો,’ એમ અપમાન કરે તે સહન કરવું. ક્ષમાવાળા, ખમવાવાળા તે જ મોટા છે. અતિ મોટપ જોઈતી હોય તો મહારાજે કહ્યું તે જ કરવું, નહિ તો માળા ઘમકાવો.
“કેવળ પરચો આપે તે બધા માયાના જીવ છે. યમપુરીના અધિકારી છે. વ્યવહારમાં લાખોપતિ હોય, મોટા નહિ. ભગવાનનો સંબંધ થયો તે મોટા. આ સ્ત્રી રૂપવાન... આ વસ્ત્ર મખમલનું... અહોહો! આ મકાન ૧૧ માળનું... ઓહોહો! તુંબડી રંગેચંગે બનાવી હોય તે વાસના. મહારાજ આસક્તિ કાઢવા કહે છે. ટામક ટુમક ન કરવું. રંગ બંગ (તુંબડીને) ચડાવે; તૂટી જાય તો કજિયા.
“પામરનું પણ કલ્યાણ થાય. માટે ‘કહી તેવી સંતતા,’ સંતતા કઈ? તો ખમવાની. તે તેમાં આવતી નથી. આપણે બાટકીએ, મર્યાદા ન રાખીએ, તો ભાર ન પડે. દરેકનું ખમવું. સહન કરીએ તો ગુણ આવે. સિંહણનું દૂધ સોનાના પાત્રમાં રહે. પાત્ર બનીએ તો મોટાના ગુણ આવે.
“જો, જય સચ્ચિદાનંદ કહ્યું. સચ્ચિદાનંદ એટલે અક્ષરબ્રહ્મ.”
[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૩/૨૫૬-૨૫૭]