॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥
ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં
॥ વચનામૃત ॥
Gadhada II-37: Eradicating One’s Innate Natures; Even a Person Possessing Gnān Behaves According to His Nature
Nirupan
March 30, 1970, Mwanza, Tanzania. At 1:30pm, Yogiji Mahārāj had Vachanāmrut Gadhadā II-37 read and said, “There are three superintendent vices: obstinacy, ego and jealousy. These three are the greatest vices that lead to one’s downfall from the path of liberation. Other vices do not make one fall from liberation. One may have other major or minor natures - eating and drinking, oversleeping, etc.; however, only these three present an obstacle to liberation. People may have differing levels of matsar, however, it does not detract one from liberation. The three who falsely attributed these three vices to Shriji Mahārāj fell from Satsang. One who becomes obstinate also becomes egotistic. How did Faibā falter? Through obstinacy. Alaiyā Khāchar fell from ego and Jivā Khāchar fell from jealousy. One should have a straightforward nature and follow every instruction of the Motā-Purush. Such people will not fall from liberation. One who is forced to renounce the whims of one’s mind and takes offense will fall one day. Swabhāvs should be eradicated.
“This is an essential Vachanāmrut. The essence of what is to be understood is that one should eradicate their base natures. One should not keep obstinacy, ego and jealousy.
“Ishānand was a brahmachāri in Junāgadh. A pārshad once asked Ishānand, ‘Kindly let me know if you see any vice in me.’ He had a habit of dozing off. Once, he dozed off in the assembly and his head touched the ground. Swāmi said in the assembly, ‘Why are you dozing off?’ The pārshad took offense to this, thinking, ‘He reprimanded me in sabhā? He should have told me privately.’ Thus, he got angry with Swāmi. His nature of dozing off did not go away. If one truly desires liberation, one will renounce one’s nature. If one is not eager for liberation, he will be offended in every small instance.
“We read the Vachanāmrut every day; however, when the time comes, we are unable to put it into practice. When needed most, the milk sours. (When the knowledge of the Vachanāmrut needs to be applied, we forget it.)”
[Brahmaswarup Yogiji Mahārāj: 6/118]
તા. ૩૦/૩/૧૯૭૦, મ્વાન્ઝા. બપોરે ૧:૩૦ વાગ્યે મધ્ય ૩૭ વંચાવી યોગીજી મહારાજ કહે, “સુપ્રિન્ટેન્ડન્ટ પ્રકૃતિઓ ત્રણ છે: હઠ, માન અને ઈર્ષા. આ ત્રણ પ્રકૃતિઓ બહુ મોટિયો. તે મોક્ષમાંથી પાડે. બીજી પ્રકૃતિ મોક્ષમાંથી પાડે નહીં. પ્રકૃતિ નાની-મોટી, ખાવાની-પીવાની, ઊંઘવાની ઘણી હોય; પણ આ ત્રણ જ મોક્ષમાં નડે છે. મત્સર તો થોડો-ઘણો હોય, પણ મોક્ષમાંથી ન પાડે. શ્રીજીમહારાજ ઉપર ત્રણે વાનાં લગાવ્યાં તો ત્રણે પડી ગયા. હઠે ચડે તે માને નહીં. ફૈબા ક્યાં ભૂલ્યાં? હઠમાંથી પડ્યાં. અલૈયોખાચાર માને કરીને પડ્યો ને જીવોખાચર ઈર્ષાએ કરીને પડ્યો. માટે, મોટા કહે આમ તો આમ, એમ સરળ પ્રકૃતિ રાખવી. તે મોક્ષમાંથી ન પડે. ધાર્યું છોડાવે ને ખોટું લાગે તે કો’ક દી’ પડી જાય. સ્વભાવ કાઢવા.
“આ મુદ્દાનું વચનામૃત છે. સમજી સમજીને આટલું સમજવાનું છે કે સ્વભાવ કાઢવા. હઠ, માન, ઈર્ષા ન રાખવાં.
“જૂનાગઢમાં ઈશાનંદ બ્રહ્મચારી હતા. એક પાળાએ તેમને કહ્યું, ‘મારામાં કાંઈ ભૂલ હોય તો કહેજો.’ તેને ઝોલાં ખાવાની ટેવ. તે એક દી’ સભામાં ઝોલાં ખાતો હતો. માથું ભોંય અડ્યું. સભામાં સ્વામીએ કહ્યું, ‘અલ્યા, ઝોલું કેમ ખાય છે?’ આને ફીસી ચડી ગઈ. ‘મને સભામાં ટોક્યો? ખાનગીમાં ટોકવો હતો.’ એમ સ્વામી ઉપર ક્રોધ કર્યો. એ સ્વભાવ ન ગયો. મોક્ષનો ખપ હોય તો સ્વભાવ છોડી દે. ખપ ન હોય તો જરા જરા વારમાં ખોટું લાગી જાય.
“વચનામૃત નત (નિત્ય) વંચાવીએ છીએ, પણ ટાણે મિયાં ફસકું થઈ જાય છે. ટાણે દૂધ ફાટી જાય.”
[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૬/૧૧૮]