॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥
ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં
॥ વચનામૃત ॥
Gadhada III-14: The Kāyasth’s Indiscretion; A Donkey
Prasang
In Samvat 1945, during the assembly at Mahuvā mandir Fulchandbhāi asked Bhagatji Maharaj’s sadhus, “Please can you tell us the way in which you understand Bhagatji and what you have seen in him.” Shāstriji Mahārāj elaborated the qualities described in Vachanamrut Gadhada I-27 and established Bhagatji Mahārāj as the Param Ekāntik Satpurush. He then said Bhagatji Mahārāj has been insulted in Satsang without a fault of his own, yet his faith in Shriji Mahārāj never wavered as mentioned in Vachanamrut Gadhada III-21.
Raghuvircharan Swāmi raised a doubt, “No one is ever insulted in Satsang without it being their fault.”
Yagnapurushdāsji replied, “If this were true, why did Shriji Mahārāj use the words, ‘No matter how much a firm devotee is insulted in Satsang and no matter how much misery befalls them...’? Therefore, Mahārāj permits one to be insulted as a test of their conviction.”
Supporting this, Vitthalbhāi said, “Swāmi! If these words are written in the Vachanāmrut, please reveal them. We want to clarify everything today.”
Yagnapurushdāsji read Vachanāmrut Gadhada III-11 and Gadhada III-14 and explained, “Mahārāj has clearly said that, ‘Even if he is harshly insulted by Bhagwān and his Sant without any fault of his own, he still does not bear an aversion to anyone, and then he earns the trust of Bhagwān and his Sant.’
“Bhagatji has been insulted and has faced difficulties despite no fault of his own. Nevertheless, he has remained unaffected. Knowing him to be the param ekāntik Sant - who beholds Shriji Mahārāj in every way - we have attached our jivas to him by thought, word, and deed. We desire nothing but moksha from him. He is not of our community or ashram in life. Our regions are not same, nor our clothes, nor are our towns the same, and he does not give us anything. In spite of knowing Bhagatji’s background, we have still attached our jivas to him through trust in Mahārāj’s words and in accordance with the Vachanāmrut - because it is his command to attach one’s jiva to the ekāntik. We are confident that Mahārāj will never give us unhappiness. It may seem like unhappiness in this world, but even then we have continuous happiness in our hearts.”
[Brahmaswarup Shri Prāgji Bhakta: 253]
સં. ૧૯૪૫, મહુવામાં ફૂલચંદભાઈએ સભામાં ભગતજીના સંતોને “તમે ભગતજીમાં શું સમજીને જોડાયા છો?” તેવો પ્રશ્ન પૂછ્યો ત્યારે યજ્ઞપુરુષદાસજીએ વચનામૃત ગઢડા પ્રથમ ૨૭ના આધારે ભગતજીના ગુણોનું નિરૂપણ કર્યું. પછી વચનામૃત ગઢડા અંત્ય ૨૧ની વાત કરી ત્યારે વિઠ્ઠલભાઈએ કહ્યું, “... તેમના જેવું અપમાન તો કોઈનું થયું દીઠું નથી.” ત્યારે રઘુવીરચરણદાસે કહ્યું, “વાંક વિના કોઈનું અપમાન સત્સંગમાં થાય નહીં.” ત્યારે યજ્ઞપુરુષદાસજીએ વચનામૃત ગઢડા અંત્ય ૧૧ વાંચ્યું પછી કહ્યું, “વળી અંત્ય ૧૪માં વચનામૃતમાં પણ મહારાજે ચોખ્ખું કહ્યું છે, ‘વાંક વિના પણ પરમેશ્વર ને સંત તે પોતાનું અતિશય અપમાન કરે તો પણ કોઈનો અવગુણ ન લે ત્યારે પરમેશ્વર ને સંતને વિશ્વાસ આવે.’ માટે ભગતજીને એવી રીતે વગર વાંકે દુઃખ અને અપમાન આવ્યાં છે, છતાં તેમાં નિર્લેપ રહ્યા છે. એટલે શ્રીજીનાં વચનથી અમે તેમને સર્વ પ્રકારે શ્રીજીના ધારક પરમ એકાંતિક સંત જાણી, તેમનામાં મન, કર્મ અને વચને જીવ જડ્યો છે, પણ કલ્યાણ વિના અમારે બીજો સ્વાર્થ તેમની પાસે નથી. તે અમારી નાતના નથી, અમારા આશ્રમના નથી, દેશ એક નથી, વેશ એક નથી, ગામ એક નથી, અમને કંઈ આપતા નથી, પણ માત્ર શ્રીજીની આજ્ઞા એકાંતિકમાં જીવ જડવાની છે, તેથી શ્રીજીના વચનના વિશ્વાસે, વચનામૃત પ્રમાણે, નાત, જાત, સગાંવહાલાં જાણી અમે તેમની સાથે જીવ જડ્યો છે. તેથી અમને ખાતરી છે કે શ્રીજી અમને કોઈ દિવસ દુઃખ દેશે નહીં. કદાપિ આ લોકમાં દુઃખ જેવું જણાશે, તો પણ અમને અંતરમાં તો સુખ જ વર્તે છે.”
[બ્રહ્મસ્વરૂપ શ્રી પ્રાગજી ભક્ત: ૨૫૩]