॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં

॥ વચનામૃત ॥

લોયા-૧૨: છ પ્રકારના નિશ્ચયનું, સવિકલ્પ-નિર્વિકલ્પ નિશ્ચયનું

પ્રસંગ

પ્રસંગ ૫

લોયાના ૧૨મા વચનામૃતની વાત કરતાં યોગીજી મહારાજ કહે, “અષ્ટાવરણે યુક્ત એવા જે કોટાનકોટિ બ્રહ્માંડો, જે અક્ષરને એક રૂંવાડે ઊડતાં ફરે છે, એવું જે પુરુષોત્તમ નારાયણનું ધામરૂપ અક્ષર, તે અક્ષરરૂપે રહ્યો થકો પુરુષોત્તમ નારાયણની ભક્તિ કરે એ ઉત્તમ નિર્વિકલ્પ નિશ્ચય... એવા મારે તમને સર્વને કરવા છે.” એમ કહી, એક પછી એક દરેક યુવકનો હાથ પકડી ખેંચતા જાય ને તેને કહેતા જાય, “એવા અક્ષરરૂપ તમને કરવા છે...”

[યોગીવાણી: ૨૯/૫]

Prasang 5

Explaining Vachanāmrut Loya-12, Yogiji Mahārāj said, “Countless millions of brahmānds, each encircled by the eight barriers appear like mere atoms before Akshar. Such is the greatness of Akshar, the abode of Purushottam Nārāyan. One who worships Purushottam realising oneself to be aksharrup can be said to possess the highest level of ‘nirvikalp faith’… I want to make you all like that.” Then, he pulled each yuvak’s hand one by one and repeated, “I want to make you aksharrup like that.”

[Yogi-Vāni: 29/5]

નિરૂપણ

પ્રશ્ન: “અક્ષરરૂપ થવું તેમાં દેહ કેવી રીતે નડે છે? અને દેહભાવ ટાળવો કેમ?”

યોગીજી મહારાજ કહે, “લોયાના ૧૨મા વચનામૃત પ્રમાણે પોતાને જ અક્ષર માને. ‘હું ગુણાતીત થયો, પછી મારે દેહભાવ ક્યાંથી હોય?’ આ સમજણ કરવાની છે. દેહભાવ કાઢી આત્મભાવ કરવો. તે સમાગમથી થાય. પછી બધાને ગુણાતીત જ દેખે. મહાસાગરમાં બેઠો હોય તે જળ જ દેખે. મુખ્ય મુદ્દો એ કે સત્પુરુષમાં જોડાઈએ તો દેહભાવ નીકળે. સંબંધવાળા સૌમાં દિવ્યભાવ રાખવો. ‘એ કરીને આવ્યા છે ને આપણે કરવાનું બાકી છે’ એમ સમજવું, તે દેહભાવ ગયો. આજ્ઞાએ કરીને દુકાને બેસો તેમાં દેહભાવ નથી; કારણ અંતઃકરણ શુદ્ધ છે.”

[યોગીવાણી: ૨૫/૩૩]

Question: “How is the body an obstacle in becoming aksharrup? How can we eradicate our attachment to the body (dehbhāv)?”

Yogiji Mahārāj answered, “As per Vachanāmrut Loyā 12, one should believe themselves to be Akshar. One needs to cultivate the understanding: ‘I have become gunātit, so how can I still be attached to this body?’ One should eradicate the attachment to one’s body and identify one’s self as the ātmā (ātma-bhāv). That is possible by associating with the Satpurush. Thereafter, one will perceive everyone as gunātit, just as one who is in the midst of the vast ocean only sees water everywhere. The key point here is that by attaching oneself to the Satpurush, one’s attachment to the body is eradicated. One should maintain divyabhāv towards all who are associated with God and his Sadhu. By understanding that they have already accomplished their spiritual tasks whereas I still have to, the attachment to one’s body will be eradicated. If you sit in your shop due to an āgnā, then that is not an attachment to one’s body because your antahkaran is pure.”

[Yogi Vāni: 25/33]

નિરૂપણ

યોગીજી મહારાજ કહે, “સોળ આની સત્સંગ એટલે શું? પ્રથમ તો નાહવું, ધોવું, પૂજાપાઠ કરવા, પવિત્રપણે રહેવું તે ચાર આના સત્સંગ. પણ તેમાં ઇન્દ્રિયો ચોરી કરી જાય. દસે ઇન્દ્રિયો જ્યારે સાચે માર્ગે ચાલે ને કોઈ વિષયને આકારે ન થાય, ત્યારે આઠ આના સત્સંગ. ચાર અંતઃકરણ – મન, બુદ્ધિ, ચિત્ત, અહંકાર, તેમાં મન ભગવાનનો ઘાટ કર્યા કરે, બુદ્ધિ ભગવાનનો નિશ્ચય કરે, અહંકાર ‘હું ભક્ત છું’ એમ અહંપણું ધરે અને ચિત્ત ભગવાનનું ચિંતવન કરે, તો એ ચાર વાનાં સિદ્ધ થાય અને ત્યારે બાર આના સત્સંગ થયો કહેવાય. સોળ આના સત્સંગ કેવી રીતે થયો કહેવાય? લોયાના ૧૨મા વચનામૃતમાં મહારાજે તેનું રૂપ કર્યું છે: ‘અષ્ટાવરણેયુક્ત એવાં જે કોટાનકોટિ બ્રહ્માંડ જેના રોમમાં રહ્યાં છે, એવું ધામરૂપ અક્ષર તે રૂપે પોતે રહ્યો થકો પુરુષોત્તમ નારાયણની ઉપાસના કરે તેને નિર્વિકલ્પ નિશ્ચય કહીએ.’ એમ મહારાજે કહ્યું. હવે આઠ આવરણ પાર અક્ષરધામ, એ રૂપે આપણે રહેવાનું છે, ને પછી ભગવાનને અખંડ ધારવા ત્યારે સોળ આના સત્સંગ થયો, નિશ્ચય પૂરો થયો.”

[યોગીવાણી: ૧૯/૨૪]

Yogiji Mahārāj said, “What is 100% satsang? First, washing, bathing, doing pujā, and maintaining purity is quarter satsang. But the indriyas cheat us. Therefore, when all ten indriyas walk on the right path and do not become immersed in the vishays, that is one-half satsang. From the four antahkarans - man (mind), buddhi, chitt, ahamkār - the mind thinks only of God, the buddhi has the conviction of God, the ahamkār believes ‘I am a devotee of God’, and the chitt only contemplates on God - when these four are achieved, that is considered three-quarters satsang.

“What is 100% satsang? Mahārāj has explained this in Vachanāmrut Loyā 12: ‘One possessing the highest level of nirvikalp faith realizes that countless millions of universes, each encircled by the eight barriers appear like mere atoms before Akshar. One who worships Purushottam realizing oneself to be Akshar can be said to possess the highest level of nirvikalp faith.’ Now one must live understanding oneself to be Akshar - the divine abode of God which transcends the eight barriers - and constantly behold God; only then has one attained 100% satsang and one has developed complete conviction of God.”

[Yogi Vāni: 19/24]