પુરુષોત્તમ પ્રકાશ સાર

પ્રકારઃ ૮

રે’જો પંચ વ્રત1 પ્રમાણ રે, ધારી વિચારી સહુ સુજાણ રે ।

પંચ વ્રત છે સહુને પાર2 રે, નથી એથી બીજું કાંય બા’ર રે ॥૫॥

અષ્ટ પ્રકારે3 તજવી નારી રે, તેમ ધન તજવું વિચારી રે ।

કોઈ દેશ કાળ ક્રિયા સંગે રે, એથી અળગું રે’વું અષ્ટ અંગે રે ॥૭॥

સહુ જાણજો જન એમ પંડ્યે રે, ધન ત્રિયા બે નથી બ્રહ્માંડે રે ।

એમ નક્કી કરી નિરધાર રે, ફરો પરહિતે પૃથવી મોઝાર રે ॥૮॥

પ્રકારઃ ૧૨

બેસે રાજા ગાદિ પર કોય રે, છોડે બંધીવાનના બંધ સોય રે ।

તેમ બંધથી છોડાવ્યા બહુ જન રે, પોતે પ્રગટી શ્રીભગવન રે ॥૧૮॥

મહા મોટો પ્રતાપ પ્રગટાવી રે, રીત નૌતમ ન્યારી ચલાવી રે ।

જેને ઊપર નહિ બીજો કોય રે, તે તો જેમ કરે તેમ હોય રે ॥૧૯॥

સૌના નાથ નિયંતા સ્વામી રે, સૌ ધામતણા પણ ધામી રે ।

તે તો અઢળક આજ ઢળિયા રે, થયા સુખી જન જેને મળિયા રે ॥૨૦॥

પ્રકારઃ ૨૧

વળી ખાતાં પીતાં સંત જોઈ રે, લીધો ગુણ કે આવા ન કોઈ રે ।

જોઈ વર્તવું ને વળી વેશ રે, સુણી સારો લાગ્યો ઉપદેશ રે ॥૧૫॥

જેને વા’લી લાગી સંત વાત રે, રાખ્યાં નિ’મ થઈ રળીયાત રે ।

તેને તન છૂટે તતકાળ રે, આવે તેડવા દીનદયાળ રે ॥૧૬॥

તેને આપે અક્ષરમાં વાસ રે, મહાસુખ પામે છે તે દાસ રે ।

કર્યો સંતનો દરશ સ્પરશ રે, ગાયા જિહ્વાએ સંતના જશ રે ॥૧૭॥

તે પણ ધામના છે અધિકારી રે, ખરી વાત લખી છે વિચારી રે ।

વાત શ્રીમુખથી સાંભળેલ રે, નથી બીજે તે ક્યાંયે લખેલ રે ॥૧૮॥

પ્રકારઃ ૨૩

કાને એ નામની ભણક પડી રે, તેને અક્ષરપોળ ઊઘડી રે ।

સ્વામિનારાયણની કીરતિ રે, સુણી રહે નહિ પાપ રતી રે ॥૧૨॥

સકાર કે’તાં સર્વે દુઃખ વામે રે, હકાર કે’તાં હરિધામ પામે રે ।

જકાર કે’તાં જય જય જાણો રે, નકાર કે’તાં નિર્ભય પ્રમાણો રે ॥૧૮॥

દકાર કે’તાં દદામા9 દઈને રે, પામે ધામ સહજાનંદ કહીને રે ।

સ્વામિનારાયણ નામ સાર રે, જેથી જીવ તર્યા છે અપાર રે ॥૧૯॥

પ્રકારઃ ૨૭

જીવ જોરેશું જાવા છે લઈ રે, સુખી કરવા છે સુખ દઈ રે ।

હશે જીવને જાવાનું બીજે રે, પણ જાવું પડશે રીઝે ખીજે રે ॥૧૯॥

પ્રકારઃ ૨૯

લે’રી આવ્યા બહુ લે’રમાં, અતિ મે’ર કરી મે’રવાન ।

દુઃખીયા જીવ સુખીયા કર્યા, વળી પાપી કર્યા પુણ્યવાન ॥૩॥

ભાગ્ય મોટાં એ ભૂમિનાં, જિયાં હર્યા ફર્યા હરિ આપ ।

પાવન થઈ એ પૃથ્વી, હરિ ચરણને પ્રતાપ ॥૪॥

પ્રકારઃ ૩૨

વળી સંતને આપી આગન્યા રે, રે’વું નહિ આંહિ આવ્યા વિના રે ।

વરષો વરષ એક માસ રે, કરવો આ મંદિરમાંહિ વાસ રે5 ॥૧૩॥

આ વારનો જે અવતાર રે, એવો ન થાયે વારમવાર રે ।

નથી આવ્યા ને આવશું ક્યાંથી રે, જન જાણજ્યો સૌ મનમાંથી રે ॥૨૦॥

પ્રકારઃ ૩૯

ધર્મ અમને છે બહુ વા’લો રે, એમ કહે છે ધર્મનો લાલો રે ।

ધર્મવાળા સાથે હેત મારે રે, એમ વાલો કહે વારે વારે રે ॥૧૨॥

અધર્મી સાથે મારે અદેખાઈ2 રે, રે’ છે રાત દિવસ મનમાંઈ રે ।

અધર્મી જનની જેહ ભગતિ રે, નથી ગમતિ મને જો રતિ રે ॥૧૩॥

એના હાથનું અન્ન ન ભાવે રે, મર બહુ સારું કરી લાવે રે ।

અધર્મીના હાથનું જે પાણી રે, નથી પીતા તે અશુદ્ધ જાણી રે ॥૧૪॥

એનું ચંદન પૂજા ને હાર રે, નથી લેતા અમે કરી પ્યાર રે ।

લાવે અઘવંત3 સેવા સાજ4 રે, તેનો તર્ત કરું છું હું ત્યાજ5 રે ॥૧૫॥

પ્રકારઃ ૪૧

સંત બોલે તે ભેળો હું બોલું રે, સંત ન ભૂલે હુંયે ન ભૂલું રે ।

સંત વાત ભેળી કરું વાત રે, એમ સંતમાં છઉં સાક્ષાત રે ॥૬॥

સંત જુવે તે ભેળો હું જોઉં રે, સંત સૂતા પછી હું સોઉં રે ।

સંત જાગે તે ભેળો હું જાગું રે, સંત જોઈ અતિ અનુરાગું1 રે ॥૭॥

સંત જમે તે ભેળો હું જમું રે, સંત ભમે તે કેડ્યે હું ભમું રે ।

સંત દુઃખાણે હું દુઃખાણો રે, એહ વાત સત્ય જન જાણો રે ॥૮॥

સંત હું ને હું તે વળી સંત રે, એમ શ્રીમુખે કહે ભગવંત રે ।

સંત માનજો મારી મૂરતિ રે, એમાં ફેર નથી એક રતિ રે ॥૯॥

કે’શે સંત તો એ બહુ સારા રે, ખરા કલ્યાણના કરનારા રે ।

એટલો જ ગુણ કોઈ ગ્રે’શે રે, તે તો બ્રહ્મમો’લે વાસ લેશે રે ॥૧૪॥

એમ માંડ્યો છે મોટો અખાડો રે, બ્રહ્મમો’લ જાવા રાત્ય દા’ડો રે ।

એવો અભાગી કોઈ ન કે’વાય રે, જે કોઈ આ સમામાં રહી જાય રે ॥૧૮॥

સંત દેશ પરદેશ ફરે છે રે, સહુ જીવનાં અઘ5 હરે છે રે ।

એનાં દર્શન સ્પર્શ જે કરશે રે, તે તો ભવજળ પાર ઊતરશે રે ॥૧૯॥

એ તો વીશ વસાની6 છે વાત રે, સહુ સમજજો સાક્ષાત રે ।

કહ્યું શ્રીમુખે એમ મહારાજ રે, સાકટમ7 નોતરું છે આજ રે ॥૨૦॥

પ્રકારઃ ૪૨

આપે જ્ઞાન દાન જનને રે, કહી વા’લપનાં વચનને રે ।

હિતકારી છે સહુના સનેહી રે, જાણો પર ઉપકારી એહી રે ॥૫॥

સાચા સંત સગા સૌ જનના રે, ઉદાર છે અપાર મનના રે ।

જેને શત્રુ મિત્ર સમતોલે રે, સુખે દુઃખે દિલમાં ન ડોલે રે ॥૬॥

હાની વૃદ્ધિ ને સમ વિષમ1 રે, નથી આપ અરથે ઊદ્યમ રે ।

હર્ષ શોક ને નૈ હાર્ય જીત રે, માન અપમાને સમ ચિત્ત રે ॥૭॥

અહં મમત ને મારું તારું રે, એહ નથી લાગતું જેને સારું રે ।

જક્તદોષ નથી જેમાં જરા રે, એવા સંત તે સંત મારા ખરા રે ॥૮॥

એવા સંત છે સગાં સહુના રે, સુખદાયક જન બહુના રે ।

જેવી એ સંત કરે છે સા’ય રે, તેવી કોઈ થકી કેમ થાય રે ॥૧૧॥

માત તાત ને સગાં સંબંધી રે, કરે હિત એહ બહુ વિધિ રે ।

એનું હિત રહે યાનું યાંહિ4 રે, ના’વે કલ્યાણનાં કામ માંહિ રે ॥૧૨॥

દેવ ગુરુ કુળ ને કુટુંબ રે, એહ નહિ સાચા સંત સમ રે ।

સાચા સંત તેમાં અમે રૈ’યે રે, મળી જીવને અભયદાન દૈયે રે ॥૧૩॥

જાણો જનમ મરણ ભય ટાળી રે, જાશું ધામે વજાડતાં તાળી રે ।

સંત સમાગમ પરતાપે રે, જાશું બ્રહ્મમો’લ માંહિ આપે રે ॥૧૬॥

કહ્યું બહુ પ્રકારે કલ્યાણ રે, અતિ અગણિત અપ્રમાણ રે ।

પણ સહુથી સરસ સંતમાં રે, રાખ્યું વાલમે એની વાતમાં રે ॥૧૮॥

પ્રકારઃ ૪૪

સર્વે ધામના ધામ એ થિયાં રે, રહ્યા સંત સહિત અમે જિયાં રે ।

બીજાં તીર્થ ધામ બહુ કા’વે રે, પણ અમે રહ્યા તે તુલ્ય નાવે રે ॥૧૫॥

કાં જે પામ્યા અમારો પ્રસંગ રે, તેને તુલ્ય આવે કેમ ગંગ રે ।

એને સ્પર્શ્યા’તા વામન પાવે7 રે, તે તો હરિ અવતાર કા’વે રે ॥૧૬॥

પણ અવતારના જે અવતારી8 રે, વાત તેની તો જાણજો ન્યારી રે ।

જાણો પુરુષોત્તમનો સ્પરશ રે, તે તો સહુ થકી જો સરસ રે ॥૧૭॥

પ્રકારઃ ૪૮

છેલી વાત એ છે માની લેજો રે, શિક્ષાપત્રી પ્રમાણે સહુ રે’જ્યો રે ।

શિક્ષાપત્રી માંહિ અમે રે’શું રે, રહી એમાં સહુને સુખ દેશું રે ॥૧૦॥

પ્રકારઃ ૫૫

આનંદ આપ્યો અતિ ઘણો રે, આ સમામાં અલબેલ;

    પુરુષોત્તમ પ્રગટી રે. ॥

અમૃતના સિંધુ ઉલટ્યા રે, રંગડાની વાળી છે રેલ... પુરુષોત્તમ. ॥૫॥

નિર્ભયની નોબત્યું વાગિયું રે, મળીયા મોહનરાય... પુરુષોત્તમ. ।

વિધવિધ થયાં વધામણાં રે, કસર ન રહી કાંય... પુરુષોત્તમ. ॥૬॥

ખોટ્ય ગઈ છે ખોવાઈને રે, જીત્યનાં જાંગિર2 ઢોલ... પુરુષોત્તમ. ।

દુઃખ ગયું બહુ દનનું રે, આવિયું સુખ અતોલ... પુરુષોત્તમ. ॥૭॥

કળશ ચઢાવ્યો કલ્યાણનો રે, સહુના મસ્તક પર મોડ... પુરુષોત્તમ. ।

ધન્ય ધન્ય આ અવતારને રે, જોવા રાખી નહી જોડ... પુરુષોત્તમ. ॥૮॥

સહુને પાર સહુ ઉપરે રે, એવી ચલાવી છે રીત... પુરુષોત્તમ. ।

નો’તી દીઠી નો’તી સાંભળી રે, પ્રગટાવી એવી પુનિત... પુરુષોત્તમ. ॥૯॥

સર્વના સ્વામી જે શ્રીહરિ રે, સર્વના કા’વિયા શ્યામ... પુરુષોત્તમ. ।

સર્વેના નિયંતા નાથજી રે, સર્વેનાં કરિયાં કામ... પુરુષોત્તમ. ॥૧૦॥

સ્વામિનારાયણ નામનો રે, શક્કો બેસારિયો આપ... પુરુષોત્તમ. ।

એ નામને જે આશર્યા રે, તેના તે ટાળિયા તાપ... પુરુષોત્તમ. ॥૧૧॥

ધામી જે અક્ષરધામના રે, તેણે આપ્યો છે આનંદ... પુરુષોત્તમ. ।

અખંડ આનંદ આપી જીવને રે, કાપ્યાં ભારે ભવફંદ3... પુરુષોત્તમ. ॥૧૨॥

ખાતાં વળાવ્યાં છે ખોટ્યનાં રે, ખરી કરાવી છે ખાટ્ય4... પુરુષોત્તમ. ।

બંધ કીધાં બીજાં બારણાં રે, વે’તી કીધી અક્ષર વાટ્ય... પુરુષોત્તમ. ॥૧૩॥

તમ ટાળ્યું ત્રિલોકનું રે, પ્રકાશી પૂરણબ્રહ્મ... પુરુષોત્તમ. ।

અંધારું રહ્યું’તું આવરી રે, તે ગયું થયું સુગમ... પુરુષોત્તમ. ॥૧૪॥

સૂરજ સહજાનંદજી રે, આપે થયા છે ઉદ્યોત5... પુરુષોત્તમ. ।

પૂર્વની દિશાયે પ્રગટી રે, ખોટા મોટા તે કર્યા ખદ્યોત... પુરુષોત્તમ. ॥।૧૫॥

અષાઢી મેઘે આવી કર્યાં રે, ઝાઝાં બીજાં ઝાકળ... પુરુષોત્તમ. ।

પૂર ચાલ્યાં તે પૃથવિયે રે, ધોયા ધરતીના મળ... પુરુષોત્તમ. ॥૧૬॥

ગાજ વીજ ને વરસવું રે, અગમ સુગમ કર્યું સોય... પુરુષોત્તમ. ।

સહુ જનને સુખ આપિયાં રે, દુઃખી રહ્યું નહિ કોય... પુરુષોત્તમ. ॥૧૭॥

પ્રકારઃ 🏠 home પ્રકાશ સાર પ્રકારઃ ૧ ♬ પ્રકારઃ ૨ ♬ પ્રકારઃ ૩ ♬ પ્રકારઃ ૪ ♬ પ્રકારઃ ૫ ♬ પ્રકારઃ ૬ ♬ પ્રકારઃ ૭ ♬ પ્રકારઃ ૮ ♬ પ્રકારઃ ૯ ♬ પ્રકારઃ ૧૦ ♬ પ્રકારઃ ૧૧ ♬ પ્રકારઃ ૧૨ ♬ પ્રકારઃ ૧૩ ♬ પ્રકારઃ ૧૪ ♬ પ્રકારઃ ૧૫ ♬ પ્રકારઃ ૧૬ ♬ પ્રકારઃ ૧૭ ♬ પ્રકારઃ ૧૮ ♬ પ્રકારઃ ૧૯ ♬ પ્રકારઃ ૨૦ ♬ પ્રકારઃ ૨૧ ♬ પ્રકારઃ ૨૨ ♬ પ્રકારઃ ૨૩ ♬ પ્રકારઃ ૨૪ ♬ પ્રકારઃ ૨૫ ♬ પ્રકારઃ ૨૬ ♬ પ્રકારઃ ૨૭ ♬ પ્રકારઃ ૨૮ ♬ પ્રકારઃ ૨૯ ♬ પ્રકારઃ ૩૦ ♬ પ્રકારઃ ૩૧ ♬ પ્રકારઃ ૩૨ ♬ પ્રકારઃ ૩૩ ♬ પ્રકારઃ ૩૪ ♬ પ્રકારઃ ૩૫ ♬ પ્રકારઃ ૩૬ ♬ પ્રકારઃ ૩૭ ♬ પ્રકારઃ ૩૮ ♬ પ્રકારઃ ૩૯ ♬ પ્રકારઃ ૪૦ ♬ પ્રકારઃ ૪૧ ♬ પ્રકારઃ ૪૨ ♬ પ્રકારઃ ૪૩ ♬ પ્રકારઃ ૪૪ ♬ પ્રકારઃ ૪પ ♬ પ્રકારઃ ૪૬ ♬ પ્રકારઃ ૪૭ ♬ પ્રકારઃ ૪૮ ♬ પ્રકારઃ ૪૯ ♬ પ્રકારઃ ૫૦ ♬ પ્રકારઃ ૫૧ ♬ પ્રકારઃ ૫૨ ♬ પ્રકારઃ ૫૩ ♬ પ્રકારઃ ૫૪ ♬ પ્રકારઃ ૫૫ ♬