પ્રકરણ - ૭૧: વરતાલમાં જન્માષ્ટમી ઉત્સવ પ્રસંગે
ચોપાઇ
એવે સમે અત્તર એક લાવ્યો, અલબેલાને ચર્ચવા આવ્યો;
તે તો લઈ લીધું હરિ હાથે, ચર્ચી સંતની નાસિકા નાથે. ૧૩
ચર્ચી નાસિકા ને બોલ્યા નાથ, તમે સાંભળજ્યો સહુ સાથ;
બીજા ભેખ થાશે ધૂડ્યધાણી, રહેશે તમારા મુખનું પાણી. ૧૪
એમ કહીને બેઠા આસન, સુણી સંત થયા છે મગન;
પછી સંતે કર્યાં ગુણગાન, તેને સુણી રિઝ્યા ભગવાન. ૧૫
કરી પૂજા ને જોડ્યા છે હાથ, જન ગાય છે જય જય ગાથ;
પછી રચ્યો છે હિંડોળો સાર, વાલો ઝૂલે છે વન મોઝાર. ૨૧
શોભે શ્યામળિયો ભીને વાન, વાલો ત્રોડે છે તાળીનું તાન;
કરે કરનાં લટકાં કાજુ, જોઈ જનતણું મન રાજુ. ૨૨
પછી ઊભા થયા અલબેલ, સ્થંભ ગ્રહિને દીધી છે ઠેલ;
હાલે હિંડોળો ઝૂલે છે હરિ, જય જય રહ્યા જન કરી. ૨૩
કરાવ્યાતા હરિજને થાળ, તે તો જમ્યા સંત ને દયાળ;
જમી બેઠા મુનિ બહુ મળી, સારી શોભે છે સંતમંડળી. ૩૦
પછી નાથ કહે સંત શૂરા, આમાં કોણ કઠણ વ્રતે પૂરા;
જેવા છે આ આતમાનંદ, એવા હો તે બોલો મુનિઇન્દ. ૩૧
પછી સંત ઉઠ્યા જોડી હાથ, જેમ કહો તેમ કરીએ નાથ;
કહો તો મટકું ન ભરિયે મીટે, કહો તો અન્ન ન જમિયે પેટે. ૩૨
કહો તો તજિયે છાદનનો સંગ, રહિયે હિમમાં ઉઘાડે અંગ;
કહો તો પીવું તજી દૈયે પાણી, રહીએ મૌન ન બોલિયે વાણી. ૩૩
કહો તો બેસીએ આસન વાળી, નવ જોયે આ દેહ સંભાળી;
એમ હિંમત છે મન માંય, તમે કહો તે કેમ ન થાય. ૩૪
એમ બોલ્યા જ્યારે મુનિજન, સુણી પ્રભુજી થયા પ્રસન્ન;
કહે નાથ સુણો સાધુ શૂર, એ તો અમને જણાય જરૂર. ૩૫
તમે બોલ્યા તે સર્વે સાચું, બીજા માંય પણ નથી કાચું;
એક એકથી અધિક છો તમે, એવું જાણ્યું છે જરૂર અમે. ૩૬
એક વાત કહું માનો તેહ, આપણે આતમા નહિ દેહ;
માનો ચૈતન્યરૂપ તમારું, દુઃખરૂપ દેહ તેહ ન્યારું. ૩૭
તે તો લઈ લીધું હરિ હાથે, ચર્ચી સંતની નાસિકા નાથે. ૧૩
ચર્ચી નાસિકા ને બોલ્યા નાથ, તમે સાંભળજ્યો સહુ સાથ;
બીજા ભેખ થાશે ધૂડ્યધાણી, રહેશે તમારા મુખનું પાણી. ૧૪
એમ કહીને બેઠા આસન, સુણી સંત થયા છે મગન;
પછી સંતે કર્યાં ગુણગાન, તેને સુણી રિઝ્યા ભગવાન. ૧૫
કરી પૂજા ને જોડ્યા છે હાથ, જન ગાય છે જય જય ગાથ;
પછી રચ્યો છે હિંડોળો સાર, વાલો ઝૂલે છે વન મોઝાર. ૨૧
શોભે શ્યામળિયો ભીને વાન, વાલો ત્રોડે છે તાળીનું તાન;
કરે કરનાં લટકાં કાજુ, જોઈ જનતણું મન રાજુ. ૨૨
પછી ઊભા થયા અલબેલ, સ્થંભ ગ્રહિને દીધી છે ઠેલ;
હાલે હિંડોળો ઝૂલે છે હરિ, જય જય રહ્યા જન કરી. ૨૩
કરાવ્યાતા હરિજને થાળ, તે તો જમ્યા સંત ને દયાળ;
જમી બેઠા મુનિ બહુ મળી, સારી શોભે છે સંતમંડળી. ૩૦
પછી નાથ કહે સંત શૂરા, આમાં કોણ કઠણ વ્રતે પૂરા;
જેવા છે આ આતમાનંદ, એવા હો તે બોલો મુનિઇન્દ. ૩૧
પછી સંત ઉઠ્યા જોડી હાથ, જેમ કહો તેમ કરીએ નાથ;
કહો તો મટકું ન ભરિયે મીટે, કહો તો અન્ન ન જમિયે પેટે. ૩૨
કહો તો તજિયે છાદનનો સંગ, રહિયે હિમમાં ઉઘાડે અંગ;
કહો તો પીવું તજી દૈયે પાણી, રહીએ મૌન ન બોલિયે વાણી. ૩૩
કહો તો બેસીએ આસન વાળી, નવ જોયે આ દેહ સંભાળી;
એમ હિંમત છે મન માંય, તમે કહો તે કેમ ન થાય. ૩૪
એમ બોલ્યા જ્યારે મુનિજન, સુણી પ્રભુજી થયા પ્રસન્ન;
કહે નાથ સુણો સાધુ શૂર, એ તો અમને જણાય જરૂર. ૩૫
તમે બોલ્યા તે સર્વે સાચું, બીજા માંય પણ નથી કાચું;
એક એકથી અધિક છો તમે, એવું જાણ્યું છે જરૂર અમે. ૩૬
એક વાત કહું માનો તેહ, આપણે આતમા નહિ દેહ;
માનો ચૈતન્યરૂપ તમારું, દુઃખરૂપ દેહ તેહ ન્યારું. ૩૭
